คณะกรรมาธิการการกฎหมาย การยุติธรรมและสิทธิมนุษยชน

คณะกรรมาธิการการกฎหมาย การยุติธรรมและสิทธิมนุษยชน สภาผู้แทนราษฎร มีหน้าที่และอำนาจกระทำกิจการพิจารณาสอบหาข้อเท็จจริง หรือศึกษาเรื่องใด ๆ ที่เกี่ยวกับการดำเนินการตามแนวนโยบายด้านกฎหมาย การยุติธรรม สิทธิมนุษยชน สิทธิชุมชน สิทธิในกระบวนการยุติธรรม และความเป็นธรรมในระยะเปลี่ยนผ่าน ซึ่งการดำเนินการที่สำคัญของคณะกรรมาธิการการกฎหมาย การยุติธรรมและสิทธิมนุษยชน สภาผู้แทนราษฎร ชุดที่ 25 มีขอบเขตงานที่มีความสำคัญต่อการพัฒนางานด้านกฎหมาย กระบวนการยุติธรรม และสิทธิมนุษยชน ดังนี้

1. พิจารณา ศึกษาร่างพระราชบัญญัติค่าตอบแทนผู้เสียหายและค่าทดแทน  และค่าใช้จ่ายแก่ผู้ต้องหาและจำเลยในคดีอาญา พ.ศ. .... และร่างพระราชบัญญัติการรื้อฟื้นคดีอาญาขึ้นพิจารณาใหม่ (ฉบับที่ ..) พ.ศ. ....
2. ศึกษา กรณีการตรวจพิสูจน์สารพันธุกรรม (DNA) ของประชาชนในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้
3. พิจารณา ศึกษามาตรการทางกฎหมายและหลักปฏิบัติในการควบคุมการชุมนุมตามหลักสากลกรณีการสลายการชุมนุม
4. พิจารณา ศึกษาปัญหาการละเมิดสิทธิชุมชนด้านการครอบครองที่ดินในพื้นที่ต่าง ๆ ทั่วประเทศ รวมทั้งคณะกรรมาธิการได้พบปะแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับผู้แทนทางการทูตระหว่างประเทศด้านกฎหมาย การยุติธรรม และสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศ อย่างต่อเนื่อง  เช่น พบปะหารือกับเอกอัครราชทูตและผู้แทนทางการทูตจากประเทศสมาชิกสหภาพยุโรปประจำประเทศไทย พบปะหารือที่ปรึกษาด้านการเมืองแห่งสถานเอกอัครราชทูตสหรัฐอเมริกาประจำประเทศไทย  และการพบปะหารือกับรักษาการที่ปรึกษาทางด้านการเมืองสหรัฐอเมริกาและคณะ เป็นต้น
ตลอดจนคณะกรรมาธิการได้จัดทำรายงานการพิจารณาศึกษาเสนอสภาผู้แทนราษฎรเพื่อส่งไปยังคณะรัฐมนตรี และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น
1.  ปัญหา และผลกระทบจากการบังคับใช้พระราชบัญญัติภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง พ.ศ. 2562
2. การปฏิบัติ ตามกฎหมายของโครงการก่อสร้างทางรถไฟยกระดับ และถนนยกระดับในเขตกรุงเทพมหานคร และการใช้ประโยชน์ที่ดินของการรถไฟแห่งประเทศไทย (โฮปเวลล์)
3. ญัตติ พิจารณาศึกษาปัญหานักโทษล้นเรือนจำ แนวทางการย้ายเรือนจำออกจากเขตชุมชนเมือง และการปรับปรุงการบริหารงานราชทัณฑ์ภายในเรือนจำทั่วประเทศให้มีสภาพที่เหมาะสม

สรุปผลงาน ของคณะกรรมาธิการการกฎหมาย การยุติธรรมและสิทธิมนุษยชน สภาผู้แทนราษฎร ชุดที่ 25 ซึ่งคณะกรรมาธิการได้มีการประชุมเพื่อพิจารณาสอบหาข้อเท็จจริง หรือศึกษาเรื่องใด ๆ จำนวน 117 ครั้ง โดยเชิญภาครัฐและภาคประชาชนที่เกี่ยวข้อง มาชี้แจงและแสดงความคิดเห็นในประเด็นต่าง ๆ ตามหน้าที่และอำนาจของคณะกรรมาธิการ รวมทั้งได้ตั้งคณะอนุกรรมาธิการ เพื่อปฏิบัติงานด้านวิชาการ พิจารณาปัญหาอันอยู่ในหน้าที่และอำนาจของคณะกรรมาธิการ จำนวน 2 คณะ คือ
1) คณะอนุกรรมาธิการศึกษาการปฏิรูปกระบวนการยุติธรรมและสิทธิมนุษยชน และ 
2) คณะอนุกรรมาธิการศึกษา การปฏิรูป ทบทวน และแก้ไขปรับปรุงกฎหมาย ตลอดจนได้ศึกษาดูงาน และจัดสัมมนาในพื้นที่ต่าง ๆ เพื่อรับฟังและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นร่วมกับประชาชนรวมทั้งส่วนราชการที่เกี่ยวข้องอย่างต่อเนื่อง

ทิศทางประกอบการพิจารณาของคณะกรรมาธิการการกฎหมาย การยุติธรรมและสิทธิมนุษยชน สภาผู้แทนราษฎร ชุดที่ 26

จากผลการวิเคราะห์ประเด็นที่พิจารณาในคณะกรรมาธิการการกฎหมาย การยุติธรรมและสิทธิมนุษยชน สภาผู้แทนราษฎร ชุดที่ 25 พบว่า คณะกรรมาธิการได้ดำเนินการตามหน้าที่และอำนาจของคณะกรรมาธิการ ซึ่งแสดงให้เห็นแนวโน้มและทิศทางการพิจารณาที่คณะกรรมาธิการให้ความสำคัญ 3 ด้าน  ได้แก่ ด้านการปฏิรูป ทบทวน และแก้ไขปรับปรุงกฎหมาย ด้านการปฏิรูปกระบวนการยุติธรรม และด้านสิทธิมนุษยชน ดังนั้น เพื่อให้การดำเนินงานเป็นไปอย่างต่อเนื่อง คณะกรรมาธิการการกฎหมาย การยุติธรรมและสิทธิมนุษยชน สภาผู้แทนราษฎร ชุดที่ 26 อาจพิจารณาประเด็นต่าง ๆ ที่มีความสำคัญ ดังนี้

1. ด้านการปฏิรูป ทบทวน และแก้ไขปรับปรุงกฎหมาย
สนับสนุน กระบวนการตรากฎหมายเพื่อนำไปปฏิบัติอย่างมีประสิทธิภาพ เกิดผลสัมฤทธิ์ตามเจตนารมณ์ของกฎหมาย  เพื่อสร้างความเสมอภาคและความเท่าเทียมกัน ตลอดจนให้การบังคับใช้กฎหมายเป็นไปด้วยความโปร่งใสและมีประสิทธิภาพ ลดความเหลื่อมล้ำและไม่เลือกปฏิบัติ เช่น
1.1  การเสนอร่าง พระราชบัญญัติค่าตอบแทนผู้เสียหาย และค่าทดแทน และค่าใช้จ่ายแก่ผู้ต้องหาและจำเลยในคดีอาญา พ.ศ. ....
1.2 การแก้ไข เพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา
2. ด้านการปฏิรูปกระบวนการยุติธรรม
ส่งเสริม ให้ภาครัฐนำเทคโนโลยี และนวัตกรรมมาปรับใช้ในกระบวนการยุติธรรม โดยมุ่งเน้นการบูรณาการฐานข้อมูลด้านกระบวนการยุติธรรมระหว่างส่วนราชการต่าง ๆ  การใช้สื่ออิเล็กทรอนิกส์ในการบันทึกภาพและเสียงในงานด้านกระบวนการยุติธรรม รวมทั้งให้ประชาชนมีส่วนร่วมในกระบวนการทางกฎหมายและกระบวนการยุติธรรม  สามารถเข้าถึงและตรวจสอบข้อมูลโดยง่าย สะดวก รวดเร็ว โปร่งใส มีธรรมาภิบาล และเกิดประโยชน์สูงสุด เพื่อให้สามารถบูรณาการการปฎิรูปกระบวนการยุติธรรมทั้งระบบให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ
3. ด้านสิทธิมนุษยชน
3.1 การเผยแพร่ ความรู้เกี่ยวกับสิทธิมนุษยชน ให้กับประชาชนทุกกลุ่มอาชีพอย่างทั่วถึง เพื่อให้ประชาชนเข้าใจในเรื่องสิทธิมนุษยชนเพิ่มมากขึ้น
3.2 ส่งเสริมความรู้ ความเข้าใจในปัญหาเกี่ยวกับมาตรการทางกฎหมายและแนวทางป้องกันปัญหาด้านการละเมิดสิทธิมนุษยชน  เพื่อให้ประชาชนและเจ้าหน้าที่ของรัฐมีความรู้ความเข้าใจสามารถปฏิบัติตามกฎหมาย และมีการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนให้เป็นไปตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย